محمدحسن اسایش: غدیرخم
| | --تبلیغ گسترده غدیر با فرهنگ مکتوب کتاب در یک نگاه به فرهنگ مکتوب غدیر،جلوههاى آن را به صورتهاى مختلفى مىبینیم.کتابهاى بزرگ و کوچک،جزوهها،بروشورها،مقالات مجلات و رومهها،برنامههاى علمى کامپیوترى،خطاطىهاى زیبا در کاشىها و تابلوها و بصورت کارتها و پوسترها. این روند هر ساله اوج بیشترى از خود نشان مىدهد،و در ظل عنایت حضرت بقیة الله الاعظم عجل الله فرجه آثار عمیق خود را در ابلاغ پیام غدیر به اثبات رسانده است. اولین کتابها در موضوع غدیر سه کتاب را باید به عنوان اولین کتابهایى نام برد که ماجراى غدیر را ثبت کردهاند: 1.کتاب على علیه السلام»،که نوشته امیر المؤمنین علیه السلام از املاى پیامبر صلى الله علیه و آله است،و این کتاب از ودایع امامت است که جز معصومین علیهم السلام کسى به آن راه ندارد. شخصى به ناممعروف»خدمت امام باقر علیه السلام رسید و داستان غدیر را به نقل از ابى الطفیل براى حضرت نقل کرد.حضرت آن را تأیید کرد و فرمود:این مطلب را در کتاب على علیه السلام دیدهایم و نزد ما صحیح است». (1) 2.اولین کتاب از تألیفات بشرى که مسئله غدیر را در خود ثبت کردهکتاب سلیم بن قیس الهلالى»است .این کتاب که در سالهاى اولیه بعد از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله تألیف شده و مؤلف آن در سال 76 هجرى در گذشته،دور از چشم غاصبین خلافت در موارد مختلف کتاب خود مسئله غدیر را آورده و حتى در یک حدیث مستقل ماجراى غدیر را به طور کامل منعکس نموده است.این یادگار هزار و چهار صد ساله هم اکنون موجود است و متن عربى و ترجمه فارسى و اردو و انگلیسى آن بارها چاپ شده است. (2) 3.اولین کتاب مستقلى که در موضوع غدیر تألیف شده،خطبة النبى صلى الله علیه و آله یوم الغدیر»،از عالم بزرگ ادبیات عرب خلیل بن احمد فراهیدى متوفاى سال 175 است که خطبه مفصل پیامبر صلى الله علیه و آله در غدیر را آورده است.اگر چه این کتاب امروزه مفقود است،ولى نام و خصوصیات آن در تاریخ ثبت شده است. (3) مراحل چهارگانه فرهنگ غدیر در تاریخ مسیر فرهنگى غدیرـکه چهارده قرن را پشت سرگذاشته استـبه طور کلىمىتوان در چهار مرحله ترسیم نمود: مرحله اول: روایت در طول قرن اول هجرى که تدوین معارف اسلام ممنوعیت رسمى داشت و اگر هم کتابى نوشته مىشد مخفیانه بود و یا اگر نوشتهاى مجوز پیدا مىکرد فقط اراجیف غاصبین خلافت بود که انتشار مىیافت،در چنان جوى بهترین کتاب براى غدیر سینههاى امین و حافظههاى قوى افراد بود که به خوبى توانست این راه صد ساله را بپیماید و این ودیعه آل محمد علیهم السلام را در خود حفظ کند. بیش از صد و بیست نفر از صحابه و عده بسیارى از تابعین،واقعه غدیر را در محافل بیان مىکردند و آن را به نسلهاى بعد از خود انتقال مىدادند.به طورى که زید بن ارقم و حذیفة بن یمان متن کامل خطبه غدیر را که بیش از یک ساعت به طول انجامیده،حفظ کرده و براى مردم بازگو کردهاند. از سوى دیگر صاحب غدیر امیر المؤمنین علیه السلام براى اتمام حجت و براى آنکه نسلهاى آینده راه خود را بیابند،در اجتماعات مختلف مردم و در مناسبتها و فرصتهاى گوناگون حتى در بحبوحه جنگ صفین مسئله غدیر را مطرح مىساخت و درباره آن از شاهدان عینى اقرار مىگرفت . فاطمه زهرا علیها السلام در عمر کمتر از سه ماهه خود پس از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله بارها جریان غدیر را براى مردم متذکر شد و تعجب خود را از چنین جو ظلمانى فرهنگى اعلام فرمود. ائمه علیهم السلام نیز از هر فرصت مناسبى براى تبلیغ پیام غدیر استفاده کرده و آن را براى مردم بیان مىکردند،تا آنجا که امام باقر علیه السلام متن کامل خطبه غدیر را براى مردم بازگو فرمود و امام رضا علیه السلام مناظراتى در این باره برقرار نمود. از سوى دیگر اصحاب ائمه علیهم السلام حاملان پیام غدیر بودند،و در حضور امامان علیهم السلام اقدام به حفظ و نشر غدیر نمودند. شعر شاعران نیز نقش مهمى در حفظ غدیر در طول زمانهاى ظلمانى داشته چه آنکه قالب شعر محفوظتر است و مردم علاقه خاصى به آن دارند.از ساعتى که خطبه پیامبر صلى الله علیه و آله پایان یافت حسان بن ثابت اولین شعر را در حضور آنحضرت سرود و دلیل روشنى شد تا شاعران در طول چهارده قرن با هنر خود غدیر را حفظ کنند و براحتى به نسلهاى بعد برسانند.اینها شکلهاى مختلف فرهنگى بود که غدیر را در قرن اول حفظ کرد و البته این طرق در قرنهاى بعد نیز ادامه یافت.تنها اثر مکتوبى که در قرن اول درباره غدیر شناخته شده همانکتاب سلیم»است که ذکر شد. مرحله دوم:از روایت به تألیف از اوایل قرن دوم هجرى که تدوین معارف دینى رسما آزاد اعلام شد،تبلیغ غدیر نیز شکلى تازه بخود گرفت و کم کم از شکل روایت به صورت تألیف در آمد.در اواسط قرن دوم اولین تألیف مستقل درباره غدیر را مىبینیم که از فراهیدى است.در ادامه این راه کتابهاى مختلفى به صورت مستقل یا ضمنى در موضوع غدیر تدوین شد. ابو المعالى جوینى از قرن پنجم مىگوید:در بغداد در دست صحافى کتابى دیدم که بر جلد آن نوشته بود:جلد بیست و هشتم از اسناد حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه،و بعد از این جلد بیست و نهم خواهد بود»!!همچنین ابن کثیر دمشقى مىگوید:کتابى در دو جلد ضخیم دیدم که محمد بن جریر طبرى احادیث غدیر خم را در آن جمعآورى کرده بود»! (4) آنچه در این مرحله مشهود است اینکه اکثر کتب،مربوط به اسناد و رجال خطبه است و هدف اول مؤلفین استحکام اصل مطلب بوده است.آنان که جو خاص فرهنگى را به خوبى لمس مىکردند در مرحله اول دست به کار محکمکارى در اسناد و حفظ متون شدند تا نسلهاى آینده مدارک لازم براى تحقیق و موشکافى و بحث و بررسى داشته باشند. این دوران در طول قرن دوم و سوم و چهارم و پنجم اوج خاص داشته و حق آن به خوبى ادا شده است. مرحله سوم:تحقیق در سند و متن از قرن چهارم تحقیق و بحث در متن و سند حدیث غدیر آغاز شده و قطعه اصلى خطبه غدیر که جملهمن کنت مولاه فهذا على مولاه»است در مناظرات مطرح شده،و رجال اسناد و ناقلین حدیث غدیر نیز به دقت مورد بررسى قرار گرفتهاند.کتب شیخ صدوق و سید مرتضى و شیخ مفید بهترین شاهد بر این مدعا هستند. این تحقیقات در قرنهاى چهارم و پنجم و ششم اوج داشته و تا سال هزار همچنان پیش رفته،و آثار برجستهاى از این قرون در دست است. مرحله چهارم:شکوفائى علمى غدیر از اوائل قرن یازدهم هجرى تا امروز با ایجاد میدان باز علمى،محققین و اندیشمندان اسلام تألیفات بسیار مهمى درباره غدیر تألیف کرده و به خوبى از زحمات هزار ساله نتیجهگیرى نمودهاند.در این دوران تمام جوانب غدیر مورد جمع و بررسى و تحقیق قرار گرفت.ارتباط غدیر با قرآن،بحثهاى مفصل در اسناد غدیر،بررسیهاى عمیق در متن حدیث غدیر،جمعآورى و تدوین اشعار مربوط به غدیر و جوانب دیگر آن مورد توجه خاص واقع شد و در هر مورد کتابهایى تدوین گردید. تحقیقات بزرگانى همچون قاضى شوشترى،علامه مجلسى،شیخ حر عاملى،سید هاشم بحرانى،میر حامد حسین هندى،علامه امینى و بسیارى دیگر از علما،بهترین شاهد این مدعا است. علامه مجلسى نیمى از یک جلد ازبحار الانوار»را به مسئله غدیر اختصاص داده است.سید هاشم بحرانى کتابى مستقل بنامکشف المهم»تألیف نموده است.سید حامد حسین هندى در 10 جلد 400 صفحهاى از کتابعبقات الأنوار»به بحثهاى تحقیقى درباره غدیر پرداخته است.علامه امینى طى 11 جلد کتابالغدیر»جوانبى از آن و نیز کلیه شعراى غدیر و شعرهاى آنان را جمعآورى نموده و مطالب مهمى درباره آنها آورده است.کتابهایى از قبیلالتکمیل»از سید مرتضى حسین والغدیر فى الإسلام»از شیخ محمد رضا فرج الله نیز نمونههاى دیگرى از این تحقیقات علمى هستند. بدین امید که در آیندههاى نزدیک شاهد کتابى به عظمت غدیر باشیم که به عنوان یک مجموعه پر محتوى،همه مطالب مربوط به غدیر را در خود جمع کرده باشد و این آبروى ابدى اسلام را آن طور که هست در معرض دید جهانیان قرار دهد. کتابنامه هاى غدیر کتاب معرفى کتابهایى که طى چهارده قرن درباره غدیر تألیف شده به دو صورت دیده مىشود: الف.کتابشناسى ضمنى با توجه به اهمیت خاص غدیر در اسلام و ارتباط مستقیم آن با مسئله امامت و خلافت،از دیر زمان علماى بزرگ به اهمیت کتب مربوط به غدیر توجه داشتهاند.در این راستا شیخ محمد بن على بن شهرآشوب از قرن ششم در کتاب مناقب آل ابى طالب:ج 3 ص 25،و سید بن طاووس از قرن هفتم در کتاب اقبال الاعمال:ص 453ـ454،اقدام به معرفى تعدادى از کتابهاى مربوط به غدیر نمودهاند. در سده اخیر که مسئله کتابشناسى رسما مطرح شده اولین قدم را علامه حاج آقا بزرگ تهرانى برداشته و کتابهاى بسیارى در ارتباط با غدیر در کتابالذریعة»معرفى نموده است.بعد از ایشان هم کسانى که تألیفات مهمى درباره غدیر داشتهاند کتب مربوط به غدیر را معرفى کردهاند که شرح آن چنین است: 1.الذریعة،آقا بزرگ تهرانى:ج 16 ص 28ـ25،و موارد دیگر. 2.الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب،عبد الحسین امینى:ج 1 ص 152ـ .157 3.الغدیر فى الإسلام،محمد رضا فرج الله:ص 5ـ .7 4.پیامى بزرگ از بزرگ پیامبران،حسین عماد زاده:ص .45 5.امام شناسى،سید محمد حسین حسینى تهرانى:ج 7 ص 156ـ .162 6.در صحنه غدیر،محمد مهدى رکنى:ص 40ـ .41 7.معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت علیهم السلام،عبد الجبار رفاعى:ج 6 ص 190ـ220 و موارد دیگر. 8.تجلى ولایت در خطبه غدیر،مهدى جعفرى،ص 78ـ .90 9.نگرشى بر غدیر خم،عبد الصالح انتصارى،ص 85ـ .86 10.الغدیر(مجله اردو)،مقاله 4:غدیر شماریات کراجالى مین»،سید مسعود عابدى. 11.الثقلین(مجله اردو)،شماره 2(آوریلـژوئن 1998). ب.کتابشناسى مس |
| ی ها | فتوبلاک+روزنوشتهای ناب ---تبلیغ گسترده غدیر با فرهنگ مکتوب کتاب در یک نگاه به فرهنگ مکتوب غدیر،جلوههاى آن را به صورتهاى مختلفى مىبینیم.کتابهاى بزرگ و کوچک،جزوهها،بروشورها،مقالات مجلات و رومهها،برنامههاى علمى کامپیوترى،خطاطىهاى زیبا در کاشىها و تابلوها و بصورت کارتها و پوسترها. این روند هر ساله اوج بیشترى از خود نشان مىدهد،و در ظل عنایت حضرت بقیة الله الاعظم عجل الله فرجه آثار عمیق خود را در ابلاغ پیام غدیر به اثبات رسانده است. اولین کتابها در موضوع غدیر سه کتاب را باید به عنوان اولین کتابهایى نام برد که ماجراى غدیر را ثبت کردهاند: 1.کتاب على علیه السلام»،که نوشته امیر المؤمنین علیه السلام از املاى پیامبر صلى الله علیه و آله است،و این کتاب از ودایع امامت است که جز معصومین علیهم السلام کسى به آن راه ندارد. شخصى به ناممعروف»خدمت امام باقر علیه السلام رسید و داستان غدیر را به نقل از ابى الطفیل براى حضرت نقل کرد.حضرت آن را تأیید کرد و فرمود:این مطلب را در کتاب على علیه السلام دیدهایم و نزد ما صحیح است». (1) 2.اولین کتاب از تألیفات بشرى که مسئله غدیر را در خود ثبت کردهکتاب سلیم بن قیس الهلالى»است .این کتاب که در سالهاى اولیه بعد از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله تألیف شده و مؤلف آن در سال 76 هجرى در گذشته،دور از چشم غاصبین خلافت در موارد مختلف کتاب خود مسئله غدیر را آورده و حتى در یک حدیث مستقل ماجراى غدیر را به طور کامل منعکس نموده است.این یادگار هزار و چهار صد ساله هم اکنون موجود است و متن عربى و ترجمه فارسى و اردو و انگلیسى آن بارها چاپ شده است. (2) 3.اولین کتاب مستقلى که در موضوع غدیر تألیف شده،خطبة النبى صلى الله علیه و آله یوم الغدیر»،از عالم بزرگ ادبیات عرب خلیل بن احمد فراهیدى متوفاى سال 175 است که خطبه مفصل پیامبر صلى الله علیه و آله در غدیر را آورده است.اگر چه این کتاب امروزه مفقود است،ولى نام و خصوصیات آن در تاریخ ثبت شده است. (3) مراحل چهارگانه فرهنگ غدیر در تاریخ مسیر فرهنگى غدیرـکه چهارده قرن را پشت سرگذاشته استـبه طور کلىمىتوان در چهار مرحله ترسیم نمود: مرحله اول: روایت در طول قرن اول هجرى که تدوین معارف اسلام ممنوعیت رسمى داشت و اگر هم کتابى نوشته مىشد مخفیانه بود و یا اگر نوشتهاى مجوز پیدا مىکرد فقط اراجیف غاصبین خلافت بود که انتشار مىیافت،در چنان جوى بهترین کتاب براى غدیر سینههاى امین و حافظههاى قوى افراد بود که به خوبى توانست این راه صد ساله را بپیماید و این ودیعه آل محمد علیهم السلام را در خود حفظ کند. بیش از صد و بیست نفر از صحابه و عده بسیارى از تابعین،واقعه غدیر را در محافل بیان مىکردند و آن را به نسلهاى بعد از خود انتقال مىدادند.به طورى که زید بن ارقم و حذیفة بن یمان متن کامل خطبه غدیر را که بیش از یک ساعت به طول انجامیده،حفظ کرده و براى مردم بازگو کردهاند. از سوى دیگر صاحب غدیر امیر المؤمنین علیه السلام براى اتمام حجت و براى آنکه نسلهاى آینده راه خود را بیابند،در اجتماعات مختلف مردم و در مناسبتها و فرصتهاى گوناگون حتى در بحبوحه جنگ صفین مسئله غدیر را مطرح مىساخت و درباره آن از شاهدان عینى اقرار مىگرفت . فاطمه زهرا علیها السلام در عمر کمتر از سه ماهه خود پس از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله بارها جریان غدیر را براى مردم متذکر شد و تعجب خود را از چنین جو ظلمانى فرهنگى اعلام فرمود. ائمه علیهم السلام نیز از هر فرصت مناسبى براى تبلیغ پیام غدیر استفاده کرده و آن را براى مردم بیان مىکردند،تا آنجا که امام باقر علیه السلام متن کامل خطبه غدیر را براى مردم بازگو فرمود و امام رضا علیه السلام مناظراتى در این باره برقرار نمود. از سوى دیگر اصحاب ائمه علیهم السلام حاملان پیام غدیر بودند،و در حضور امامان علیهم السلام اقدام به حفظ و نشر غدیر نمودند. شعر شاعران نیز نقش مهمى در حفظ غدیر در طول زمانهاى ظلمانى داشته چه آنکه قالب شعر محفوظتر است و مردم علاقه خاصى به آن دارند.از ساعتى که خطبه پیامبر صلى الله علیه و آله پایان یافت حسان بن ثابت اولین شعر را در حضور آنحضرت سرود و دلیل روشنى شد تا شاعران در طول چهارده قرن با هنر خود غدیر را حفظ کنند و براحتى به نسلهاى بعد برسانند.اینها شکلهاى مختلف فرهنگى بود که غدیر را در قرن اول حفظ کرد و البته این طرق در قرنهاى بعد نیز ادامه یافت.تنها اثر مکتوبى که در قرن اول درباره غدیر شناخته شده همانکتاب سلیم»است که ذکر شد. مرحله دوم:از روایت به تألیف از اوایل قرن دوم هجرى که تدوین معارف دینى رسما آزاد اعلام شد،تبلیغ غدیر نیز شکلى تازه بخود گرفت و کم کم از شکل روایت به صورت تألیف در آمد.در اواسط قرن دوم اولین تألیف مستقل درباره غدیر را مىبینیم که از فراهیدى است.در ادامه این راه کتابهاى مختلفى به صورت مستقل یا ضمنى در موضوع غدیر تدوین شد. ابو المعالى جوینى از قرن پنجم مىگوید:در بغداد در دست صحافى کتابى دیدم که بر جلد آن نوشته بود:جلد بیست و هشتم از اسناد حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه،و بعد از این جلد بیست و نهم خواهد بود»!!همچنین ابن کثیر دمشقى مىگوید:کتابى در دو جلد ضخیم دیدم که محمد بن جریر طبرى احادیث غدیر خم را در آن جمعآورى کرده بود»! (4) آنچه در این مرحله مشهود است اینکه اکثر کتب،مربوط به اسناد و رجال خطبه است و هدف اول مؤلفین استحکام اصل مطلب بوده است.آنان که جو خاص فرهنگى را به خوبى لمس مىکردند در مرحله اول دست به کار محکمکارى در اسناد و حفظ متون شدند تا نسلهاى آینده مدارک لازم براى تحقیق و موشکافى و بحث و بررسى داشته باشند. این دوران در طول قرن دوم و سوم و چهارم و پنجم اوج خاص داشته و حق آن به خوبى ادا شده است. مرحله سوم:تحقیق در سند و متن از قرن چهارم تحقیق و بحث در متن و سند حدیث غدیر آغاز شده و قطعه اصلى خطبه غدیر که جملهمن کنت مولاه فهذا على مولاه»است در مناظرات مطرح شده،و رجال اسناد و ناقلین حدیث غدیر نیز به دقت مورد بررسى قرار گرفتهاند.کتب شیخ صدوق و سید مرتضى و شیخ مفید بهترین شاهد بر این مدعا هستند. این تحقیقات در قرنهاى چهارم و پنجم و ششم اوج داشته و تا سال هزار همچنان پیش رفته،و آثار برجستهاى از این قرون در دست است. مرحله چهارم:شکوفائى علمى غدیر از اوائل قرن یازدهم هجرى تا امروز با ایجاد میدان باز علمى،محققین و اندیشمندان اسلام تألیفات بسیار مهمى درباره غدیر تألیف کرده و به خوبى از زحمات هزار ساله نتیجهگیرى نمودهاند.در این دوران تمام جوانب غدیر مورد جمع و بررسى و تحقیق قرار گرفت.ارتباط غدیر با قرآن،بحثهاى مفصل در اسناد غدیر،بررسیهاى عمیق در متن حدیث غدیر،جمعآورى و تدوین اشعار مربوط به غدیر و جوانب دیگر آن مورد توجه خاص واقع شد و در هر مورد کتابهایى تدوین گردید. تحقیقات بزرگانى همچون قاضى شوشترى،علامه مجلسى،شیخ حر عاملى،سید هاشم بحرانى،میر حامد حسین هندى،علامه امینى و بسیارى دیگر از علما،بهترین شاهد این مدعا است. علامه مجلسى نیمى از یک جلد ازبحار الانوار»را به مسئله غدیر اختصاص داده است.سید هاشم بحرانى کتابى مستقل بنامکشف المهم»تألیف نموده است.سید حامد حسین هندى در 10 جلد 400 صفحهاى از کتابعبقات الأنوار»به بحثهاى تحقیقى درباره غدیر پرداخته است.علامه امینى طى 11 جلد کتابالغدیر»جوانبى از آن و نیز کلیه شعراى غدیر و شعرهاى آنان را جمعآورى نموده و مطالب مهمى درباره آنها آورده است.کتابهایى از قبیلالتکمیل»از سید مرتضى حسین والغدیر فى الإسلام»از شیخ محمد رضا فرج الله نیز نمونههاى دیگرى از این تحقیقات علمى هستند. بدین امید که در آیندههاى نزدیک شاهد کتابى به عظمت غدیر باشیم که به عنوان یک مجموعه پر محتوى،همه مطالب مربوط به غدیر را در خود جمع کرده باشد و این آبروى ابدى اسلام را آن طور که هست در معرض دید جهانیان قرار دهد. کتابنامه هاى غدیر کتاب معرفى کتابهایى که طى چهارده قرن درباره غدیر تألیف شده به دو صورت دیده مىشود: الف.کتابشناسى ضمنى با توجه به اهمیت خاص غدیر در اسلام و ارتباط مستقیم آن با مسئله امامت و خلافت،از دیر زمان علماى بزرگ به اهمیت کتب مربوط به غدیر توجه داشتهاند.در این راستا شیخ محمد بن على بن شهرآشوب از قرن ششم در کتاب مناقب آل ابى طالب:ج 3 ص 25،و سید بن طاووس از قرن هفتم در کتاب اقبال الاعمال:ص 453ـ454،اقدام به معرفى تعدادى از کتابهاى مربوط به غدیر نمودهاند. در سده اخیر که مسئله کتابشناسى رسما مطرح شده اولین قدم را علامه حاج آقا بزرگ تهرانى برداشته و کتابهاى بسیارى در ارتباط با غدیر در کتابالذریعة»معرفى نموده است.بعد از ایشان هم کسانى که تألیفات مهمى درباره غدیر داشتهاند کتب مربوط به غدیر را معرفى کردهاند که شرح آن چنین است: 1.الذریعة،آقا بزرگ تهرانى:ج 16 ص 28ـ25،و موارد دیگر. 2.الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب،عبد الحسین امینى:ج 1 ص 152ـ .157 3.الغدیر فى الإسلام،محمد رضا فرج الله:ص 5ـ .7 4.پیامى بزرگ از بزرگ پیامبران،حسین عماد زاده:ص .45 5.امام شناسى،سید محمد حسین حسینى تهرانى:ج 7 ص 156ـ .162 6.در صحنه غدیر،محمد مهدى رکنى:ص 40ـ .41 7.معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت علیهم السلام،عبد الجبار رفاعى:ج 6 ص 190ـ220 و موارد دیگر. 8.تجلى ولایت در خطبه غدیر،مهدى جعفرى،ص 78ـ .90 9.نگرشى بر غدیر خم،عبد الصالح انتصارى،ص 85ـ .86 10.الغدیر(مجله اردو)،مقاله 4:غدیر شماریات کراجالى مین»،سید مسعود عابدى. 11.الثقلین(مجله اردو)،شماره 2(آوریلـژوئن 1998). ب.کتابشناسى مس |
درشهادت حضرت زهرای مرضیه (س)
دروصف علی وزهرا واهل بیت(ع)
درولادت باسعادت پیامبراسلام،محمدمصطفی
غدیر ,قرن ,کتاب ,علیه ,السلام ,براى ,غدیر را ,را در ,و آله ,الله علیه ,علیه و ,ائمه علیهم السلام ,تدوین گردید تحقیقات ,کتابهایى تدوین گردید ,مورد کتابهایى تدوین
درباره این سایت